Een kort overzicht:
- Organiseer zo vroeg mogelijk een aparte sessie om gezamenlijk de analyse te maken.
- Check regelmatig met elkaar of het proces nog verloopt binnen de opgestelde kaders.
Een stakeholdersanalyse maak je samen
Het doel van een stakeholderanalyse is:
- Het identificeren van de partijen of personen die je tijdens het proces moet betrekken.
- Welke rol zij spelen.
- Welke belangen zij hebben.
- Onder welke voorwaarden zij zich willen vastleggen aan het proces.
Dit is nodig om inzicht te krijgen in de kansen en de bedreigingen van het project. De resultaten van deze analyse zijn al te zien in de transitievisie warmte. In de uitvoering geeft het richting en kaders aan het proces. Doordat iedereen van elkaar weet wat hij/zij belangrijk vindt voorkom je verrassingen.
Het is belangrijk dat de betrokken stakeholders zich herkennen in de stakeholderanalyse. Het is daarom raadzaam om deze analyse gezamenlijk in te vullen en vast te stellen. Een aparte sessie hiervoor organiseren is hierbij effectief.
Een stakeholderanalyse kan vroeg in het proces al worden uitgevoerd, zodat er snel zicht is op het speelveld. Tijdens het proces is het verstandig om regelmatig (met elkaar) te checken of het proces verloopt binnen de kaders van de stakeholdersanalyse en de belangen hier voldoende in worden meegenomen. Sta hier bijvoorbeeld tijdens de verschillende bijeenkomsten even bij stil.
De gebruikelijke partijen
Pagina 7 van de ‘Handreiking Gebiedsgerichte Warmte-uitwisseling’ geeft een overzicht van de belangrijkste stakeholders. Het geeft ook een goed voorbeeld van een stakeholderanalyse en hoe deze opgezet kan worden.
In deze handreiking wordt er een verdeling gemaakt tussen de primaire en secundaire stakeholders.
Klik op 'Lees meer' voor een overzicht van de stakeholders
De primaire stakeholders zijn:
- De gemeente.
- De warmteaanbieder.
- De warmteafnemer.
- De warmtedistributeur.
De secundaire stakeholders zijn overheidspartijen:
- de Rijksoverheid.
- het lokaal bestuur zoals de provincie.
Daarnaast zijn er partijen die een minder grote rol spelen, maar wel degelijk van belang zijn bij het tot stand brengen van een warmtenet. Dit zijn:
- financiers.
- publieke en maatschappelijke organisaties.
- de bewoners.
Stappenplan stakeholdersanalyse maken
De 1ste stap is het in kaart brengen hoe de partijen zich verhouden tot elkaar. Meer informatie hierover lees je ook op pagina 24 van de ‘Handreiking Gebiedsgerichte Warmte-uitwisseling’. Vragen die hierbij helpen zijn:
- ‘Wie is er verantwoordelijk voor de uitvoering?’
- ‘Wie kan uitvoerders aanspreken op die verantwoordelijkheid?’
Ook is het noodzakelijk om inzichtelijk te maken wie weerstand en wie ondersteuning bij de uitvoering kan bieden. Daarnaast helpt het om partijen in kaart te brengen die handige informatie tot hun beschikking hebben. Deze kunnen dan op tijd geraadpleegd worden. Ten slotte maak je inzichtelijk welke partijen ingelicht moeten worden over vorderingen en veranderingen in de voortgang.
Bij de 2de stap breng je de belangen van de stakeholders in beeld. Welke belangen verdedigen de stakeholders op hoger niveau? In de ‘Handreiking Gebiedsgerichte Warmte-uitwisseling’ lees je vanaf pagina 8 hier meer over.
De 3de stap is het voorsorteren op de posities die worden ingenomen door de verschillende stakeholders. Deze positie hangt vaak samen met hun drijfveren en speelt een rol bij de verdere ontwikkeling van het project.
Bij de 4e en 5e stap breng je in kaart of er samengewerkt kan worden op basis van de mate van invloed die sommige betrokken partijen hebben. Kijk of dit een basis vormt voor de samenwerking met álle stakeholders.
In de laatste stap wordt vastgesteld welke partijen op welke manier samenwerken in het proces. De uitkomsten van de stakeholdersanalyse kunnen vastgelegd worden in een intentieverklaring.
In de publicatie ’Innovatie in besluitvorming richting aardgasvrije wijken’ van Platform31, lees je informatie over de verschillende spelers in zo’n soort proces en hoe je deze meeneemt in het proces.