Thema’s voor gemeentelijk geothermiebeleid
Thema |
Subthema |
Wijze van borging |
Afspraken initiatiefnemer – gemeente |
Vanaf welke fase |
1. Bijdrage aan gemeentelijke duurzaamheidsdoelen |
CO2 reductie |
Energieplan |
Toetsen bij locatievoorstel |
Verkenning |
Circulariteit |
Circulariteitsstrategie |
In Samenwerkingsovereenkomst (SOK) opnemen |
Verkenning |
Klimaatadaptatie |
Volgens beleid |
In inpassingsplan opnemen |
Verkenning |
Mobiliteit & Techniek |
Onderdeel van een inpassingsplan |
In inpassingsplan opnemen |
Verkenning |
2. Maatschappelijke aanvaardbaarheid |
Afstemmen omgeving |
Omgevings-managementplan |
Opnemen in SOK / principebesluit |
Initiatief |
Transparantie |
Digitaal platform met resultaten en voortgang |
Intentieovereenkomst (IOK) en SOK door college gepubliceerd |
Initiatief |
Lokale zeggenschap |
Vastleggen rol van lokale initiatieven in de ontwikkelings- en realisatiefase (indien van toepassing) |
In IOK of SOK opnemen |
Verkenning |
Schadeafhandeling |
Verwijzen naar landelijke afspraken over schade met daarin:
- Schaderegeling
- Schadeverzekering
|
In IOK of SOK opnemen.
Grondgebruik
|
Verkenning: vóór VvGB |
3. Ruimtelijke inpassing |
Veiligheid & Monitoring |
Afgestemd op landelijke eisen met EZK als bevoegd gezag en SodM als toezichthouder:
- Veiligheidsoverleg
- Monitoringprotocol
|
In IOK opnemen |
Initiatief |
Gewenste ruimtelijke ontwikkelingen |
Bestemmingsplan / andere visies |
Bij locatiekeuze |
Verkenning |
Wanneer maak je afspraken?
Momenten om eventuele privaatrechtelijke afspraken te maken zijn:
Bij de bovengrondse locatiekeuze
De initiatiefnemer gaat op zoek naar een locatie voor het project. Dit doet de initiatiefnemer op basis van het ondergrondse potentieel voor winning van warmte en het bovengrondse potentieel voor de afzet van de warmte. Er is een (koop)overeenkomst met de huidige grondeigenaar nodig voordat de projectontwikkeling op een locatie kan starten. De grondeigenaar is de gemeente, een particulier of bedrijf. Als je overweegt om warmte op te slaan in de ondergrond kunnen er meerdere locaties nodig zijn.
Bij de MER-beoordeling
De MER-notitie wordt bij EZK aangeboden. Een initiatiefnemer bespreekt deze notitie met de gemeente voordat hij deze indient. De initiatiefnemer heeft namelijk de noodzakelijke input en medewerking van de gemeente nodig.
Bij de final investment decision (FID)
Het laatste checkmoment met alle partijen is wanneer alle vergunningen verleend zijn. Dit is de laatste keer dat de initiatiefnemer checkt of alles goed is voorbereid en gestart kan worden met de investeringen. Zodra de realisatie van het project start informeert de initiatiefnemer de gemeente.
Vastleggen van afspraken
Het vastleggen van afspraken tijdens deze momenten is niet altijd de meest wenselijke vorm. Je kunt ook afspraken maken in een intentieovereenkomst of samenwerkingsovereenkomst. Deze overeenkomsten zijn dan bestuurlijk/politiek gelegitimeerd. De maatschappelijke inpassing en acceptatie kun je hiermee verhogen of versnellen. Dit vraagt een zorgvuldige afweging. Je geeft als gemeente hierin aan hoe je het project faciliteert en de initiatiefnemer geeft aan welke acties hij uitvoert. Denk hierbij aan communicatie en het betrekken van de gemeente en andere stakeholders. Let erop dat je elkaar kan aanspreken over de naleving van de overeenkomst. Leg dit vast. Projecten duren namelijk lang, partijen en gemeenteraden kunnen veranderen.
Let op: Wees terughoudend over afspraken waarvoor je als gemeente niet het bevoegd gezag bent. Dat geldt bijvoorbeeld voor schadeafhandeling en veiligheidsaspecten zoals die in
Mijnbouwwet en -regelgeving zijn vastgelegd. Stem deze elementen af met EZK. Zij is het bevoegd gezag. Bovendien verschilt de wens van een overeenkomst per gemeente. Dit is afhankelijk van bestaande afspraken of samenwerkingsvormen.
Mogelijke inhoud van een IOK en SOK
Hieronder vind je tips om invulling te geven aan de intentieovereenkomst en de samenwerkingsovereenkomst.
Intentieovereenkomst
Privaatrechtelijke afspraken in een IOK doe je direct bij de vergunningaanvraag of op het moment dat een locatie in de gemeente mogelijk geschikt is voor het project. Een initiatiefnemer kan een IOK met meerdere gemeenten aangaan.
Invulling van de intentieovereenkomst
In de IOK staan afspraken hoe de initiatiefnemer en de gemeente het proces tot en met het mogelijk winnen en uiteindelijk opruimen van de locatie met elkaar gaan inrichten. Je maakt inzichtelijk wat de belangrijke go/no go momenten zijn voor de initiatiefnemer en eventueel de gemeente. De IOK kan de volgende elementen bevatten:
- Afspraken voor onderlinge communicatie en informatieverschaffing.
- (externe) Rollen van beide partijen en de rol van derden.
- Afspraken over externe communicatie, zoals voorlichting over energietransitie en geothermie.
- Plan van aanpak om te komen tot een locatie:
- (Stappenplan voor het komen tot) locatiecriteria
- Participatieplan
- Communicatieplan
- Go/ no go momenten.
- Bereidheid tot aangaan SOK in volgende fase en globale inhoud SOK.
Samenwerkingsovereenkomst
Parallel aan het proces van de locatiekeuze werk je samen toe naar een SOK. Vaak gekoppeld aan het aangaan van een grondovereenkomst. Het is mogelijk de SOK voor meerdere installaties af te sluiten. Op het moment dat het realiseren van een geothermiebron samengaat met het realiseren of uitbreiden van een warmtenet komt er ook een SOK voor de ontwikkeling van het warmtenet. Het aangaan van een SOK kan je als voorwaarde aangeven voor het goedkeuren van een locatievoorstel en verdere medewerking.
De volgende elementen neem je in ieder geval op in de SOK:
- rollen en verantwoordelijkheden.
- hoofdlijnen plan van aanpak projectrealisatie.
- omgevingsbetrokkenheid (participatie, informatie) in de verschillende fases.
- tijdspad tot en met ingebruikname.
- tijdspad na de ingebruikname.
- go-/ No go momenten.
- informatie-uitwisseling over onder andere veiligheid.
- eventueel aanvullende schadeverzekering of -fonds.
- inpassingsplan.
- lokale zeggenschap.